Thu hút đầu tư tư nhân vào phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo Việt Nam

Phát biểu khai mạc Hội thảo, Thứ trưởng Thường trực Bộ KH&CN Trần Văn Tùng cho biết, KH,CN&ĐMST ở Việt Nam đã có nhiều phát triển vượt bậc, KH&CN hiện đại được ứng dụng nhanh chóng trong nhiều lĩnh vực sản xuất kinh doanh và đời sống xã hội, khẳng định vai trò là nhân tố quyết định đối với năng lực cạnh tranh của mỗi quốc gia, giúp giảm dần sự phụ thuộc vào khai thác tài nguyên thiên nhiên, xuất khẩu thô, nhân công giá rẻ, từng bước chuyển sang dựa vào ứng dụng mạnh mẽ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo.

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng số lượng doanh nghiệp đầu tư cho hoạt động nghiên cứu, phát triển chưa nhiều và việc sử dụng quỹ phát triển KH&CN trong doanh nghiệp còn hạn chế. Tăng cường đầu tư tư nhân trong phát triển KH,CN&ĐMST hướng tới các mục tiêu phát triển bền vững là yếu tố sống còn để thúc đẩy phát triển kinh tế xã hội ở Việt Nam.

Tại hội thảo, các đại biểu đã chia sẻ những kinh nghiệm trên thế giới trong việc thu hút đầu tư tư nhân vào phát triển KH,CN&ĐMST, trao đổi về các lĩnh vực đầu tư hướng đến các mục tiêu phát triển bền vững (SDG) tại Việt Nam, cũng như những rào cản đang tồn tại cần được khắc phục khi đầu tư vào KH,CN&ĐMST với mục đích tạo ra tác động lớn hơn đối với xã hội, môi trường và nền kinh tế.

Bà Ramla Khalidi, Trưởng đại diện thường trú của UNDP tại Việt Nam, đánh giá cao cam kết mạnh mẽ của Chính phủ Việt Nam trong việc tăng cường các nguồn tài chính để phát triển KH,CN&ĐMST. Đồng thời đưa ra các khuyến nghị về tài chính cho KH&CN: “Điều quan trọng là cần phát triển của khu vực doanh nghiệp bằng cách thúc đẩy cải cách doanh nghiệp nhà nước nhằm củng cố môi trường đầu tư kinh doanh tổng thể về cạnh tranh, tiếp cận tài chính và các yêu cầu hành chính. Một chương trình thí điểm hợp tác công tư được điều chỉnh phù hợp cho nghiên cứu và phát triển (R&D) và đổi mới sáng tạo có thể giúp tập trung và tận dụng các nguồn lực, đồng thời cải thiện hợp tác giữa các chủ thể nghiên cứu công và doanh nghiệp, bao gồm cả các công ty nước ngoài. Do đó, để khuyến khích các doanh nghiệp thuộc mọi loại hình sở hữu đầu tư vào KH&CN, đặc biệt là trong các ngành công nghệ cao và sáng tạo và các ngành công nghiệp bổ trợ, cần sử dụng một loạt các ưu đãi để thu hút vốn đầu tư, cả từ trong nước và các nguồn lực nước ngoài, vào các lĩnh vực ưu tiên này.

Theo các chuyên gia đến từ UNDP: “Việc thực hiện một chương trình thí điểm đẩy mạnh hợp tác công - tư và đầu tư tư nhân trong các dự án thương mại hóa kết quả nghiên cứu, tài sản trí tuệ; khuyến khích viện nghiên cứu, trường đại học thu hút đầu tư tư nhân vào các hoạt động KH,CN&ĐMST là rất cần thiết”.
 

Tại hội thảo, UNDP cũng đã công bố Bản đồ cơ hội đầu tư hướng đến các mục tiêu phát triển bền vững (SDG) tại Việt Nam. Bản đồ được thực hiện với sự hỗ trợ của Trung tâm thực hành và đầu tư tạo tác động (CIIP), đối tác chính trong sáng kiến SDG Impact của UNDP tại khu vực ASEAN. Theo đó, Bản đồ cơ hội đầu tư tại Việt Nam đã xác định 6 ngành (giáo dục, thực phẩm và đồ uống, y tế, năng lượng tái tạo và thay thế, cơ sở hạ tầng, tài chính), 16 phân ngành, 14 lĩnh vực có cơ hội đầu tư và 7 cơ hội mở.

Theo bà Dawn Chan, Giám đốc Điều hành của CIIP: “Bản đồ cơ hội đầu tư SDG Việt Nam cung cấp thông tin thị trường quan trọng cho các nhà đầu tư mong muốn đầu tư bền vững vào Việt Nam. Chúng tôi vui mừng được tham gia hỗ trợ xây dựng Bản đồ cơ hội đầu tư cho Việt Nam. Đây là công cụ quan trọng để các bên tham gia khu vực công và tư nhân có thể sử dụng nhằm hướng nguồn vốn đến các lĩnh vực tạo tác động lớn và góp phần đạt được các mục tiêu SDG của Việt Nam. Cùng với UNDP và Bộ KH&CN, chúng tôi mong muốn tạo ra nhiều hơn nữa các cơ hội hợp tác để thúc đẩy đầu tư bền vững tại Việt Nam”.

Theo nhận định của các chuyên gia tại Hội thảo, Bản đồ sẽ giúp định hướng cho khu vực tư nhân về các lĩnh vực đang cần đầu tư nhất trong nước và khuyến khích áp dụng KH,CN&ĐMST. Đây cũng là thông tin hữu ích với các nhà hoạch định chính sách mong muốn xây dựng khung chính sách tiến bộ, thuận lợi để hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua các thách thức và phát triển bền vững. Thời gian tới, để xác định đầu tư vào KH,CN&ĐMST hiệu quả cần phải xây dựng bản đồ nhận diện các cơ hội đầu tư ở nhiều lĩnh vực. Đồng thời phải xác định ưu tiên cho các lĩnh vực, ngành nghề có cơ hội đầu tư và phải tính toán được bài toán hiệu quả kinh tế khi thu hút đầu tư từ nguồn lực tư nhân.
 

Bế mạc Hội thảo, Trần Văn Tùng giá cao các phát biểu, đề xuất kiến nghị của các đại biểu rất sát với tình hình thực tiễn. Nghiên cứu của UNDP đã cho chúng ta cái nhìn toàn diện về các cơ hội đầu tư cho các ngành nghề, lĩnh vực được nêu trong Bản đồ cơ hội đầu tư hướng đến các mục tiêu phát triển bền vững (SDG) tại Việt Nam. Các cơ hội đầu tư đều hướng đến tận dụng các nền tảng KH,CN&ĐMST để phục vụ cho mục tiêu phát triển bền vững. Đồng thời, Thứ trưởng Trần Văn Tùng đề nghị UNDP tiếp tục quan tâm hỗ trợ Việt Nam xây dựng Bản đồ cơ hội đầu tư năm 2023 theo hướng mở rộng thêm các ngành nghề, lĩnh vực khác chứ không dừng lại ở 6 ngành như hiện nay./.