Hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ

Ngày 27/11/2024, Bộ Khoa học và Công nghệ (KH&CN) phối hợp với UBND TP. Hải Phòng tổ chức khai mạc Ngày hội khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam 2024 (TECHFEST VietNam 2024). Ủy viên Bộ Chính trị, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính dự và phát biểu chỉ đạo.

Việt Nam là trung tâm phát triển cho các doanh nghiệp KNST ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương

Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt phát biểu Khai mạc sự kiện.

Phát biểu khai mạc TECHFEST VietNam 2024, Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt cho biết, TECHFEST năm nay được tổ chức tại TP. Hải Phòng, trung tâm kinh tế lớn của khu vực phía Bắc và cửa ngõ quốc tế của Việt Nam. Với hạ tầng hiện đại, chính sách thu hút đầu tư thuận lợi và cam kết mạnh mẽ từ chính quyền địa phương, Hải Phòng đã trở thành điểm sáng trong xây dựng hệ sinh thái KNST.

Việc chọn Hải Phòng làm nơi tổ chức TECHFEST VietNam năm 2024 khẳng định quyết tâm chính trị xây dựng và thúc đẩy hệ sinh thái KNST tại các địa phương có tiềm năng, từ đó tạo động lực phát triển cho toàn vùng và cả nước.

Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt cho biết, nhìn lại một thập kỷ qua, hệ sinh thái KNST của Việt Nam đã phát triển mạnh mẽ, thúc đẩy sự xuất hiện của các doanh nghiệp tiên phong ứng dụng công nghệ mới, mô hình kinh doanh mới, sẵn sàng cạnh tranh trên thị trường toàn cầu.

Năm 2024, Chỉ số hệ sinh thái khởi nghiệp toàn cầu của Việt Nam đã tăng hai bậc từ vị trí thứ 58 lên 56 (đứng thứ 5 tại khu vực Đông Nam Á và thứ 12 tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương). Chỉ số đổi mới sáng tạo toàn cầu của nước ta liên tục được cải thiện qua các năm. Năm 2024 tăng 4 bậc so với năm 2022, xếp thứ 44/133 quốc gia, nền kinh tế. Nhờ hệ sinh thái KNST phát triển mạnh mẽ, Việt Nam đang nổi lên là một trong những nền kinh tế năng động mới nổi và là trung tâm phát triển cho các doanh nghiệp KNST ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương. Trí tuệ, sức sáng tạo của người Việt Nam đã và đang từng bước khẳng định và vươn ra thế giới.

“Trong quá trình phát triển hệ sinh thái KNST, chúng ta đã chứng kiến sự gia tăng đáng kể số lượng và chất lượng các doanh nghiệp KNST. Từ những bước đầu tiên, hệ sinh thái KNST Việt Nam đã vươn lên trở thành điểm sáng không chỉ trong khu vực mà còn trên toàn thế giới. Vai trò của doanh nghiệp KNST là trung tâm trong việc hình thành một hệ sinh thái KNST quốc gia mạnh mẽ, không ngừng kết nối với các nguồn lực quốc tế, từ đó nâng tầm Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu. Trong kỷ nguyên chuyển đổi số và chuyển đổi xanh, các doanh nghiệp KNST sẽ tiếp tục đóng vai trò quan trọng, đồng hành, sát cánh cùng đất nước tiến xa hơn trên con đường hội nhập sâu rộng và phát triển bền vững”, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt nhận định.

Cũng theo Bộ trưởng, các chính sách thúc đẩy hệ sinh thái KNST của Chính phủ được thể hiện thông qua Đề án 844 hỗ trợ hệ sinh thái KNST quốc gia; Đề án 1665 hỗ trợ học sinh, sinh viên khởi nghiệp; Đề án 939 hỗ trợ phụ nữ khởi nghiệp… đã đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của doanh nghiệp, giúp họ vượt qua những thách thức trong bối cảnh quốc tế có nhiều biến động.

Bức tranh hệ sinh thái KNST Việt Nam năm 2024 nổi bật với khoảng 4.000 doanh nghiệp KNST, trong đó có 2 kỳ lân và 11 doanh nghiệp được định giá trên 100 triệu USD. Cả nước có hơn 1.400 tổ chức hỗ trợ khởi nghiệp, 202 khu làm việc chung, 208 quỹ đầu tư, 35 tổ chức thúc đẩy kinh doanh, 79 cơ sở ươm tạo, và khoảng 170 trường đại học, cao đẳng tham gia vào các hoạt động KNST. Hơn 20 trung tâm KNST đã được hình thành tại các địa phương và trên toàn quốc. Năm 2023, Việt Nam đã thu hút được 529 triệu USD vốn đầu tư mạo hiểm cho KNST, điều này cho thấy tiềm năng tăng trưởng và sức hấp dẫn đối với các nhà đầu tư quốc tế.

Toàn cảnh Lễ khai mạc.

Nhìn về phía trước, theo Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt, cần tiếp tục duy trì động lực phát triển và không ngừng đổi mới sáng tạo. Bộ KH&CN sẽ cùng các bộ, ngành, địa phương tham mưu với Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ tiếp tục cải thiện khung pháp lý, thiết kế các cơ chế hỗ trợ phù hợp nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp KNST có thể vận hành hiệu quả trong môi trường kinh doanh toàn cầu.

Đánh giá TECHFEST VietNam 2024 là cột mốc quan trọng đánh dấu hành trình 10 năm phát triển của hệ sinh thái KNST tại Việt Nam, Bộ trưởng Huỳnh Thành Đạt tin tưởng Việt Nam sẽ vượt qua mọi thách thức, khai thác hiệu quả các cơ hội lớn, đưa hệ sinh thái KNST Việt Nam tiếp tục tiến mạnh, vươn ra khu vực và toàn cầu.

Cần sự chung tay đồng lòng của cả hệ thống chính trị

Tại Lễ khai mạc, ông Lim Jungwook, Thứ trưởng Bộ Doanh nghiệp vừa và nhỏ và Khởi nghiệp Hàn Quốc đã chia sẻ kinh nghiệm xây dựng chính sách phát triển hệ sinh thái KNST của Hàn Quốc. Theo ông, Nhà nước cần có chính sách hỗ trợ, tạo cơ chế thúc đẩy phát triển hệ sinh thái, tạo hành lang giúp các doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo phát triển.

Đại diện góc độ doanh nghiệp, ông Nguyễn Bá Diệp, đồng sáng lập MOMO - kỳ lân công nghệ Việt Nam, chia sẻ về sự khác biệt giữa doanh nghiệp SME  và doanh nghiệp KNST trong hệ sinh thái khởi nghiệp.

Theo ông Diệp, hai loại hình doanh nghiệp này có sự khác biệt lớn. Các doanh nghiệp startup sử dụng công nghệ mang tính đột phá, chưa có tiền lệ để tạo ra những mô hình kinh doanh mới. Doanh nghiệp này sẽ sử dụng bài toán lớn, cần các dòng vốn đầu tư mạo hiểm, chấp nhận rủi ro cao. Ngược lại doanh nghiệp SME là doanh nghiệp sinh kế, triển khai trên những mô hình đã được kiểm chứng. Mô hình này ưu tiên có doanh thu ngay và thường sự phát triển ổn định, tính rủi ro thấp.

Hiện Chính phủ đang thúc đẩy nền kinh tế Việt Nam vượt qua bẫy thu nhập trung bình, "mô hình KNST sẽ là đòn bẩy để thực hiện điều này", ông Diệp nói và cho rằng những doanh nghiệp thành công trên thế giới đều là doanh nghiệp KNST về công nghệ như Google, Facebook...

Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại Lễ khai mạc.

Phát biểu chỉ đạo tại sự kiện, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đánh giá cao vai trò của Bộ KH&CN đã phối hợp với các bộ, ngành, địa phương tổ chức hoạt động có ý nghĩa đối với việc thúc đẩy phát triển hệ sinh thái KNST tại Việt Nam. Theo Thủ tướng, KNST đã góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, sức cạnh tranh của từng chủ thể, doanh nghiệp. KNST cũng tạo ra những thay đổi, kiến tạo thị trường, ngành và lĩnh vực mới.

Thủ tướng nhấn mạnh, để Hệ sinh thái KNST phát triển cần sự chung tay đồng lòng của hệ thống chính trị, người dân và doanh nghiệp; trong đó lấy người dân và doanh nghiệp làm trung tâm của mọi hoạt động; đặc biệt ưu tiên thế hệ trẻ. KNST cần có tư duy đổi mới, nhận thức mới, cách làm mới, có tư duy hỗ trợ thay vì ban phát, xin cho; có tư duy hợp tác thay tư duy thấy gì làm đó, có gì cho đấy; tư duy dài hạn ổn định, vì lợi ích chung lâu dài. Để đổi mới bay xa, sáng tạo vươn xa, hội nhập phát triển cần dám nghĩ, dám làm, dám chấp nhận rủi ro, hài hoà lợi ích, cùng nhau chia sẻ rủi ro; tạo đột phá thể chế; môi trường nuôi dưỡng, đào tạo thế hệ doanh nhân tương lai.

Thủ tướng cũng chỉ ra nhiều điểm cần có sự chung tay để xây dựng hệ sinh thái KNST, tạo động lực mới cho phát triển trong kỷ nguyên mới. Thủ tướng nhấn mạnh phương châm 3 chung: chung sức đồng lòng, chung tay hành động, chung hưởng thành quả. Từ đó, ông mong muốn cộng đồng doanh nghiệp, nhất là thế hệ trẻ, dám đối diện với khó khăn, tạo nên những "kỳ lân" tầm cỡ khu vực và thế giới.

Ngay sau Lễ Khai mạc, nghi thức kích hoạt TECHFEST VietNam 2024 cũng diễn ra trong không khí trang trọng, đánh dấu bước phát triển mạnh mẽ và năng động của hệ sinh thái KNST Việt Nam, khẳng định cam kết tạo dựng một thế hệ doanh nghiệp mới dựa trên nền tảng tài sản trí tuệ và khả năng tiếp cận thị trường toàn cầu.

Diễn đàn với chủ đề “Chung tay phát triển hệ sinh thái KNST Việt Nam” đã diễn ra với sự tham gia của đại diện các bộ, ngành, tổ chức quốc tế và doanh nghiệp.

Trong khuôn khổ sự kiện, dưới sự chủ trì của Thứ trưởng Bộ KH&CN Hoàng Minh, Diễn đàn với chủ đề “Chung tay phát triển hệ sinh thái KNST Việt Nam” đã diễn ra với sự tham gia của đại diện các bộ, ngành, tổ chức quốc tế và doanh nghiệp. Diễn đàn không chỉ là dịp để nhìn lại những kết quả nổi bật trong hành trình xây dựng và phát triển hệ sinh thái KNST Việt Nam, mà còn mở ra cơ hội trao đổi về các xu hướng mới, vai trò của các tập đoàn lớn, sự hợp tác quốc tế sâu rộng, cùng những bài học kinh nghiệm quý giá từ các quốc gia khác. Quan trọng hơn, sự kiện thể hiện tinh thần chung tay, hợp tác của các bên, hướng đến việc thảo luận các giải pháp và định hướng phát triển một hệ sinh thái KNST bền vững, sẵn sàng hội nhập quốc tế.

Đặc biệt, trong khuôn khổ sự kiện, Bộ KH&CN lần đầu tiên giới thiệu “Tổng quan hệ sinh thái Khởi nghiệp sáng tạo Việt Nam 2024”. Ấn phẩm này không chỉ cung cấp một bức tranh toàn diện về các hoạt động KNST trong thời gian qua mà còn phân tích, so sánh và đánh giá hệ sinh thái KNST của Việt Nam với các hệ sinh thái trong khu vực và thế giới. Trên cơ sở đó, đưa ra những đề xuất và khuyến nghị thiết thực nhằm thúc đẩy hệ sinh thái phát triển bền vững trong giai đoạn tới.

Cũng tại buổi Lễ, Bộ trưởng Bộ KH&CN Huỳnh Thành Đạt đã trao giải thưởng cho các startup xuất sắc đoạt giải tại “Cuộc thi Tìm kiếm Tài năng Khởi nghiệp Sáng tạo Việt Nam 2024”.