Biến khoa học, công nghệ thành sức mạnh để Việt Nam vươn lên

Trong khuôn khổ các sự kiện tại Triển lãm thành tựu đất nước “80 năm hành trình Độc lập-Tự do-Hạnh phúc”, sáng 29/8, tại Trung tâm Hội chợ Triển lãm Quốc gia (Đông Anh, Hà Nội), Bộ Khoa học và Công nghệ chủ trì tổ chức Diễn đàn “Tương lai khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”.

Đây là một trong những sự kiện trọng điểm hướng tới kỷ niệm 80 năm Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945-2/9/2025); nằm trong chuỗi hoạt động của Triển lãm thành tựu khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia.

Diễn đàn là nơi định hình tư duy phát triển ngành khoa học và công nghệ trong thời gian tới, đồng thời khẳng định vai trò của bộ ba trụ cột: khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong kiến tạo động lực phát triển nhanh, bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh, hướng tới mục tiêu đưa Việt Nam trở thành nước phát triển có thu nhập cao.

Phát biểu khai mạc diễn đàn, Bộ trưởng Khoa học và Công nghệ Nguyễn Mạnh Hùng cho biết, trong suốt 80 năm qua, khoa học và công nghệ đã đồng hành cùng dân tộc vượt qua chiến tranh, kiến thiết đất nước, đưa Việt Nam từng bước hội nhập và phát triển. Ngày nay, chúng ta đang bước vào một giai đoạn mới, thời đại của trí tuệ nhân tạo (AI), của dữ liệu lớn, của năng lượng xanh và kinh tế số. Đây là thời đại mà tri thức, sáng tạo và công nghệ chính là nguồn lực sản xuất quan trọng nhất.

Đảng và Nhà nước đã xác định, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là động lực trung tâm, then chốt và đột phá của phát triển nhanh và bền vững. Đổi mới lần thứ nhất của chúng ta là Đổi mới năm 1986, mở ra kỷ nguyên hội nhập và phát triển kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa. Đổi mới lần thứ hai là đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, xây dựng hệ sinh thái mới, nơi doanh nghiệp, nhà khoa học, người dân và Nhà nước cùng tham gia kiến tạo giá trị. Đổi mới lần thứ nhất là thoát nghèo, đổi mới lần hai là thoát bẫy thu nhập trung bình trở thành nước phát triển có thu nhập cao. Đổi mới lần một lấy nông nghiệp, công nghiệp, gia công, lắp ráp làm động lực thì đổi mới lần hai lấy khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, làm động lực trung tâm để phát triển.

Theo Bộ trưởng, Diễn đàn hôm nay sẽ là cơ hội để chúng ta cùng nhau cam kết hành động làm chủ các công nghệ chiến lược; xây dựng một hệ thống đổi mới sáng tạo quốc gia gắn với nhu cầu của doanh nghiệp và xã hội; đẩy nhanh chuyển đổi số toàn dân và toàn diện. Và đặc biệt, biến khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thành sức mạnh để Việt Nam vươn lên, góp phần hiện thực hoá khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc.

Tại diễn đàn, Thứ trưởng Khoa học và Công nghệ Hoàng Minh đã công bố Báo cáo trung tâm của Diễn đàn với chủ đề: “Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số - Động lực trung tâm và đột phá cho Việt Nam phát triển nhanh, bền vững và tự cường”.

Theo đó, báo cáo được xây dựng trên tinh thần Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, trong đó nhấn mạnh bộ ba Khoa học công nghệ, Đổi mới sáng tạo, Chuyển đổi số là các yếu tố quyết định để đưa Việt Nam vươn lên, thu hẹp khoảng cách với các nước phát triển, đạt được các mục tiêu chiến lược quốc gia.

Báo cáo tập trung phân tích 3 trụ cột cốt lõi, 2 mục tiêu then chốt và 1 khát vọng lớn lao, nhằm cung cấp cơ sở lý luận và thực tiễn cho các thảo luận tại Diễn đàn hôm nay. Đó là 3 trụ cột: Khoa học công nghệ-Đổi mới sáng tạo-Chuyển đổi số; 2 mục tiêu: Tăng trưởng nhanh và bền vững, nâng cao năng lực cạnh tranh; 1 khát vọng: Việt Nam trở thành nước phát triển có thu nhập cao.

Diễn đàn là dịp để định hình tư duy phát triển ngành khoa học và công nghệ trong thời gian tới. Đồng thời, khẳng định vai trò của bộ ba trụ cột khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trong kiến tạo động lực phát triển nhanh, bền vững. Diễn đàn được tổ chức với bốn phiên làm việc chuyên sâu:

Phiên 1: Tập trung bàn về tương lai khoa học và công nghệ, với trọng tâm là các công nghệ nền tảng, công nghệ chiến lược.

Phiên 2: Đi sâu vào các giải pháp thúc đẩy đổi mới sáng tạo, xây dựng hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo quốc gia.

Phiên 3: Thảo luận về chuyển đổi số, đặc biệt là hạ tầng số và xã hội số. Với các nội dung trình bày về: Tương lai hạ tầng số quốc gia; ứng dụng chuyển đổi số trong quản trị nhà nước, y tế, giáo dục, tài chính, nông nghiệp; kết nối chuyển đổi số với đổi mới sáng tạo để thúc đẩy tăng trưởng GDP hai con số.

Phiên 4: Tọa đàm chuyên sâu xoay quanh bốn chủ đề: Phát triển nguồn nhân lực cho tương lai khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; hoàn thiện cơ chế, chính sách, pháp luật về khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số; tăng cường hợp tác quốc tế; và phát huy vai trò dẫn dắt của doanh nghiệp công nghệ.

Các tham luận, thảo luận tại diễn đàn sẽ tập trung vào các nội dung lớn: Việt Nam cần làm gì để nắm bắt, phát triển các công nghệ chiến lược? Làm thế nào để xây dựng hệ sinh thái đổi mới sáng tạo hội nhập quốc tế? Làm sao để phát triển hạ tầng số, bảo đảm chủ quyền số quốc gia? Và đâu là giải pháp để doanh nghiệp Việt Nam tham gia sâu hơn vào chuỗi giá trị toàn cầu?

Diễn đàn không chỉ là dịp để cộng đồng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và doanh nghiệp công nghệ trong và ngoài nước cùng chia sẻ tầm nhìn, kết nối nguồn lực, mà còn là sự kiện khẳng định quyết tâm đưa khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số trở thành động lực trung tâm cho phát triển nhanh và bền vững của Việt Nam trong giai đoạn mới.

BÍCH LIÊN