Các mô phỏng máy tính mới dự đoán những thay đổi sâu sắc trong điều kiện trồng trọt ảnh hưởng đến năng suất của các loại cây trồng chính trong vòng 10 năm tới nếu xu hướng ấm lên toàn cầu hiện nay tiếp tục. Năng suất ngô được dự báo sẽ giảm gần một phần tư vào cuối thế kỷ này, trong khi sản lượng lúa mì toàn cầu có khả năng tăng khoảng 17%. Các vùng trọng điểm hiện tại sẽ có những thay đổi nghiêm trọng nhanh hơn nhiều so với dự kiến trước đây, đòi hỏi người nông dân trên khắp thế giới phải thích nghi với thực tế khí hậu mới ngay bây giờ.
Tác giả chính Jonas Jägermeyr, một nhà lập mô hình cây trồng và nhà khoa học khí hậu tại Viện Nghiên cứu Không gian Goddard (GISS) của NASA, Viện Trái đất tại Đại học Columbia ở Thành phố New York và tại Viện Nghiên cứu Tác động Khí hậu Potsdam (PIK) cho biết: “Chúng tôi thấy rằng các điều kiện khí hậu mới đẩy năng suất cây trồng vượt ra ngoài phạm vi bình thường ở ngày càng nhiều khu vực. Phát thải khí nhà kính do con người tạo ra làm nhiệt độ cao hơn, thay đổi mô hình mưa và nhiều các-bon đi-ô-xít trong không khí hơn. Điều này ảnh hưởng đến sự phát triển của cây trồng, và chúng tôi thấy rằng sự xuất hiện của tín hiệu biến đổi khí hậu sẽ xảy ra trong vòng một thập kỷ tới hoặc ngay sau đó ở nhiều khu vực quan trọng trên toàn cầu. Điều này có nghĩa là nông dân cần phải thích nghi nhanh hơn nhiều, chẳng hạn bằng cách thay đổi ngày gieo trồng hoặc sử dụng các giống cây trồng khác nhau, để tránh thiệt hại nặng nề, nhưng cũng để đạt được lợi nhuận ở các vùng có vĩ độ cao hơn”.
Sản lượng ngô giảm, sản lượng lúa mì tăng
Bằng cách kết hợp một loạt các dự báo khí hậu mới và các mô hình cây trồng hiện đại khác nhau, nhóm các nhà nghiên cứu đã tạo ra một tập hợp lớn nhất về các dự báo năng suất trong tương lai cho đến ngày nay. Họ đã tìm thấy những thay đổi đáng kể đã có trong tương lai gần và trên hầu hết các khu vực đang phát triển. Ngô được trồng ở nhiều vĩ độ, bao gồm cả các nước cận nhiệt đới và nhiệt đới, nơi nhiệt độ cao hơn sẽ có hại hơn ở các vùng vĩ độ cao mát hơn. Bắc và Trung Mỹ, Tây Phi, Trung và Đông Á sẽ có khả năng chứng kiến sản lượng ngô giảm hơn 20% trong những năm tới. Lúa mì, loại cây phát triển tốt nhất ở vùng khí hậu ôn đới, có thể tăng năng suất trên các khu vực trồng trọt hiện tại đang bị biến đổi khí hậu, bao gồm các khu vực ở miền Bắc Hoa Kỳ, Canada và Trung Quốc.
Theo Christoph Müller, đồng tác giả và cũng là nhà nghiên cứu tại Viện Potsdam, điều quan trọng là lợi nhuận từ lúa mì ở phía Bắc toàn cầu không bù đắp được cho tổn thất ngô ở phía Nam toàn cầu. Các nước nghèo và tất nhiên bản thân các nông hộ nhỏ bị ảnh hưởng thường thiếu phương tiện để mua thực phẩm trên thị trường thế giới. Sự thay đổi cơ bản được dự báo trong mô hình sản xuất nông nghiệp, do đó ở một số vùng có thể trở thành nguy cơ đối với an ninh lương thực, trong khi những vùng khác lại thu được lợi nhuận.
Nhiệt độ không phải là yếu tố duy nhất liên quan đến năng suất cây trồng trong tương lai. Mức độ cao hơn của các-bon đi-ô-xít trong khí quyển có ảnh hưởng tích cực đến sự phát triển của cây trồng, đặc biệt là đối với lúa mì. Tuy nhiên, nó cũng có thể làm giảm giá trị dinh dưỡng của chúng. Nhiệt độ toàn cầu tăng cũng có liên quan đến những thay đổi về lượng mưa, tần suất và thời gian của các đợt nắng nóng và hạn hán là những rủi ro đối với sức khỏe và năng suất cây trồng. Jägermeyr nói: “Ngay cả trong các kịch bản biến đổi khí hậu lạc quan, nơi các xã hội nỗ lực để hạn chế sự gia tăng nhiệt độ toàn cầu, nông nghiệp toàn cầu vẫn đang phải đối mặt với một thực tế khí hậu mới”.
Lê Hồng Vân (Theo sciencedaily)
Theo: mard.gov.vn
