Dâu tây từ Thụy Sĩ hoặc dầu ô liu từ Ý có thể được bán với giá cao hơn nhiều so với các sản phẩm cùng loại từ các nước khác. Cả nhà chức trách và ngành công nghiệp thực phẩm đều dành rất nhiều thời gian để đấu tranh với việc khai man nguồn gốc địa lý được cho là gây thiệt hại kinh tế ước tính từ 30 triệu đến 40 tỷ USD mỗi năm.
Một phương pháp để phát hiện gian lận thực phẩm là xác định giá trị δ18O (delta-O-18) của mẫu sản phẩm, đặc trưng cho tỷ lệ đồng vị oxy. Cho đến nay, thủ tục này rất tốn thời gian và chi phí. Một trường hợp nghi ngờ gian lận không chỉ liên quan đến việc thu thập dữ liệu tham chiếu từ quốc gia xuất xứ được xác nhận quyền sở hữu mà còn cả dữ liệu so sánh từ các khu vực khác để xác nhận hoặc bác bỏ xuất xứ của sản phẩm.
Cắt giảm chi phí thông qua tính toán mô hình
Nhà thực vật học, Tiến sĩ Florian Cueni hiện đã phát triển một mô hình với sự hợp tác của Agroisolab GmbH, một công ty chuyên về phân tích đồng vị. Mô hình này được thiết kế để sử dụng trong việc mô phỏng tỷ lệ đồng vị oxy trong thực vật từ các vùng riêng lẻ, do đó loại bỏ nhu cầu thu thập dữ liệu tham khảo tốn nhiều thời gian. Mô hình dựa trên dữ liệu nhiệt độ, lượng mưa và độ ẩm và thông tin về mùa sinh trưởng của cây, tất cả đều có sẵn từ các cơ sở dữ liệu có thể truy cập công khai.
Cueni đã thử nghiệm và xác nhận mô hình trên tập dữ liệu tham chiếu δ18O duy nhất cho dâu tây được thu thập trên khắp châu Âu trong hơn 11 năm. Nghiên cứu điển hình đã chỉ ra rằng mô hình có thể mô phỏng nguồn gốc của dâu tây với độ chính xác cao.
Giáo sư Ansgar Kahmen, người đứng đầu dự án nghiên cứu cho biết: “Với những điều chỉnh nhỏ đối với các thông số, mô hình của chúng tôi có thể được sử dụng để xác định tất cả các sản phẩm thực vật. Điều này làm cho nó có thể đơn giản hóa và tăng tốc độ phân tích đồng vị thông thường bằng cách mô phỏng chính xác các vùng xuất xứ của thực phẩm nông nghiệp”.
Mô hình do các nhà thực vật học Basel phát triển thu hút sự quan tâm của các quan chức pháp y thực phẩm hoặc cơ quan điều tra khi nói đến nguồn gốc của các loại thuốc bị tịch thu, cũng như các viện pháp y tư nhân kiểm tra thực phẩm hoặc làm nhân chứng giám định trước tòa. Các tổ chức phi chính phủ như WWF hay Greenpeace cũng quan tâm - đặc biệt liên quan đến việc xác định nguồn gốc của gỗ khai thác bất hợp pháp - cũng như ngành công nghiệp thực phẩm, vốn bị thiệt hại về danh tiếng do việc bán các sản phẩm có thể đã bị khai báo gian dối.
Nguyễn Minh Thu (Theo sciencedaily) - mard.gov.vn
