Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát biểu tại Ngày hội đổi mới sáng tạo Việt Nam năm 2024. Ảnh: Dương Giang/TTXVN.
Phát biểu tại buổi Lễ, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính nêu rõ, đổi mới sáng tạo là một trong những yếu tố quan trọng nhất góp phần nâng cao năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của toàn bộ nền kinh tế. Thời gian qua, với sự nỗ lực của các cấp ngành, địa phương, đổi mới sáng tạo đã đạt được những kết quả quan trọng. Hiện nay, Việt Nam có khoảng 4.000 doanh nghiệp khởi nghiệp sáng tạo, 208 quỹ đầu tư, 84 vườn ươm, 35 tổ chức thúc đẩy kinh doanh, 20 trung tâm khởi nghiệp sáng tạo; hệ sinh thái khởi nghiệp sáng tạo của Việt Nam hiện đứng thứ 56/100 quốc gia; Hà Nội và TP Hồ Chí Minh lọt vào top 200 thành phố khởi nghiệp sáng tạo trên toàn cầu. Thủ tướng lưu ý, thế giới ngày nay đang biến đổi nhanh, khó lường; đặc biệt sự phát triển bùng nổ của khoa học, công nghệ và cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 đã dẫn đến những biến đổi sâu sắc với những tác động, ảnh hưởng lớn trên phạm vi toàn cầu. Trong bối cảnh đó, đổi mới sáng tạo ngày càng thể hiện rõ vai trò quan trọng và thực sự trở thành động lực đột phá, không thể thiếu trong phát triển khoa học, công nghệ nói riêng và chiến lược phát triển quốc gia nói chung, là chìa khóa cho phát triển nhanh và bền vững.
3 quan điểm của Thủ tướng Chính phủ về thúc đẩy đổi mới sáng tạo
Trước những cơ hội và thách thức lớn, Thủ tướng nhấn mạnh, thúc đẩy đổi mới sáng tạo cần có quyết tâm nỗ lực và có trọng tâm trọng điểm hơn nữa. Thủ tướng chia sẻ 3 quan điểm rõ ràng về thúc đẩy đổi mới sáng tạo.
Thứ nhất, đổi mới sáng tạo phải là lựa chọn chiến lược, là yêu cầu khách quan, là nhiệm vụ trọng tâm, là ưu tiên hàng đầu thúc đẩy công nghiệp hóa, hiện đại hóa và phát triển nhanh, bền vững.
Thứ hai, đổi mới sáng tạo phải lấy người dân, doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu, là động lực và là nguồn lực chủ yếu, đặc biệt là thế hệ trẻ.
Thứ ba, đổi mới sáng tạo phải dám nghĩ, dám làm, dám hành động, dám chấp nhận rủi ro, dám vượt lên chính mình, dám dấn thân vì lợi ích quốc gia, dân tộc, vì tương lai tươi sáng của đất nước.
Đổi mới sáng tạo không ngừng nghỉ, không giới hạn, không có biên giới, Việt Nam phải bắt kịp, tiến cùng và vượt lên trong tiến trình đổi mới sáng tạo của nhân loại, Thủ tướng nhấn mạnh.
Nhiệm vụ và giải pháp đa phương
Thủ tướng cũng chỉ rõ 6 nhiệm vụ, giải pháp chung thời gian tới bao gồm: tập trung hoàn thiện thể chế; tăng cường đầu tư phát triển hệ thống kết cấu hạ tầng; phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao; tăng cường thu hút các nguồn đầu tư tài chính; tăng cường, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản trị quốc gia; thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác quốc tế.
Chỉ ra một số nhiệm vụ, giải pháp cụ thể, Thủ tướng nêu rõ, Chính phủ sẽ tập trung chỉ đạo rà soát, hoàn thiện chiến lược, cơ chế, chính sách, giải pháp nhằm thúc đẩy mạnh mẽ đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp với tinh thần tạo mọi thuận lợi và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp, chính đáng cho cộng đồng doanh nghiệp, nhà đầu tư và người dân. Chính phủ chỉ đạo, yêu cầu các bộ, ngành, địa phương, cơ quan chức năng tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tạo mọi thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp trong các hoạt động đổi mới, sáng tạo, khởi nghiệp.
Đối với các bộ, ngành, Thủ tướng yêu cầu các bộ trưởng, trưởng ngành theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền chủ động thực hiện các nhiệm vụ, giải pháp đề ra theo các nghị quyết của Đảng, Quốc hội, Chính phủ, chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. Cùng với đó, chú trọng chỉ đạo điều hành chủ động, linh hoạt, kịp thời, hiệu quả, bám sát yêu cầu thực tiễn phong phú của các hoạt động đổi mới sáng tạo để ứng phó phù hợp với những vấn đề mới phát sinh. Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ tư duy, nhận thức, hành động và tổ chức triển khai các hoạt động đổi mới sáng tạo trong từng ngành, lĩnh vực một cách bài bản và có trọng tâm, trọng điểm.
Thủ tướng giao Bộ Kế hoạch và Đầu tư cùng các bộ, ngành tập trung triển khai Đề án đào tạo nhân lực bán dẫn. Đồng thời, Bộ Khoa học và Công nghệ nghiên cứu, rà soát, có cơ chế, chính sách đột phá tạo động lực thúc đẩy đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp; khẩn trương xây dựng dự án luật và trình Chính phủ ban hành nghị định về khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo (hoàn thành trong năm 2024). Bộ Giáo dục và Đào tạo đẩy mạnh đào tạo đội ngũ nhân lực chất lượng cao, nhất là các chương trình đào tạo về các ngành trọng điểm, như công nghệ trí tuệ nhân tạo, bán dẫn và kỹ năng số, điện toán đám mây, internet vạn vật…
Đối với các địa phương, Thủ tướng yêu cầu lãnh đạo các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương theo chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền chủ động triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả các nhiệm vụ, giải pháp đề ra.
Đặc biệt lưu ý những tiềm năng khác biệt, cơ hội nổi trội, lợi thế cạnh tranh của từng địa phương để có giải pháp phù hợp thúc đẩy đổi mới sáng tạo của người dân, doanh nghiệp trên địa bàn. Cần tạo mọi điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp, người dân, nhất là thế hệ trẻ tham gia các hoạt động khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo, nhất là tiếp cận với nguồn lực tài chính, hạ tầng công nghệ, nguồn nhân lực chất lượng cao…
Bên cạnh đó, các doanh nghiệp, nhà đầu tư, nhân dân cần tích cực tham gia một cách thiết thực, hiệu quả, cụ thể các hoạt động đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, giúp Việt Nam sớm theo kịp các nước trong khu vực, trên thế giới.
Thủ tướng nêu rõ, với tinh thần "4 cùng": "Cùng lắng nghe, thấu hiểu", "cùng sẻ chia tầm nhìn và hành động", "cùng làm, cùng thắng và cùng phát triển", "cùng hưởng niềm vui, hạnh phúc và tự hào", lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ giữa Nhà nước người dân và doanh nghiệp, Chính phủ, các bộ, ngành và địa phương luôn trân trọng lắng nghe và cảm ơn những ý kiến đóng góp để rà soát, sửa đổi, hoàn thiện các quy định pháp luật, cơ chế, chính sách liên quan.
Đối với các nhà khoa học và các bạn trẻ, Thủ tướng mong các nhà khoa học, các bạn trẻ có sứ mệnh vừa là người tạo nền tảng, vừa là người thực hiện, vừa là người tiên phong cho các hoạt động đổi mới sáng tạo, khởi nghiệp, nghiên cứu, phát triển và ứng dụng khoa học công nghệ. Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ đề nghị các nhà khoa học, các bạn trẻ hãy nỗ lực, cố gắng hơn nữa, tạo ra ngày càng nhiều sản phẩm hiệu quả cao; đồng thời đề nghị các trường đại học, viện nghiên cứu tạo mọi điều kiện thuận lợi về cơ sở vật chất, trang thiết bị, phòng thí nghiệm, chế độ đãi ngộ cho các nhà khoa học, các bạn trẻ.
Với các đối tác, các nước phát triển, Thủ tướng đề nghị hợp tác, hỗ trợ Việt Nam trong xây dựng và hoàn thiện thể chế, ưu đãi tài chính, chuyển giao công nghệ, đào tạo nhân lực, nâng cao năng lực quản trị, tổ chức thực hiện trong quá trình đổi mới sáng tạo.
Nhân sự kiện, Thủ tướng tuyên bố lấy ngày 1/10 hằng năm là Ngày hội Đổi mới sáng tạo Việt Nam để vinh danh, khích lệ và thúc đẩy đổi mới sáng tạo, là ngày vui, ngày hạnh phúc của những người đổi mới sáng tạo.
Tại Ngày hội, nhiều hội thảo, diễn đàn đã được tổ chức với 4 chủ đề chính mang tính thời sự như: doanh nhân và thế hệ trẻ Việt Nam trước làn sóng trí tuệ nhân tạo và công nghiệp bán dẫn; đổi mới sáng tạo và khởi nghiệp trong giáo dục đại học Việt Nam; cơ hội nghề nghiệp từ các công nghệ mới; hợp tác quốc tế nhằm phát triển nguồn nhân lực ngành bán dẫn.
NMK
