Bộ trưởng Công Thương Nguyễn Hồng Diên. (Ảnh: VGP)
Tuy nhiên, trước những rủi ro toàn cầu ngày càng phức tạp, Việt Nam đang chủ động triển khai loạt giải pháp chiến lược để bảo đảm đà tăng trưởng xuất nhập khẩu không bị gián đoạn, hướng tới mục tiêu chạm ngưỡng kỷ lục 800 tỷ USD trong năm nay.
Bước tiến ngoạn mục trong xuất nhập khẩu
Tại phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 8/2025, Bộ trưởng Bộ Công Thương-Nguyễn Hồng Diên cho biết: Tổng kim ngạch xuất nhập khẩu từ đầu năm đến nay ước đạt gần 600 tỷ USD, tăng 16,3% so với cùng kỳ năm trước. Đây là mức tăng trưởng ấn tượng, mở ra kỳ vọng cả năm 2025, kim ngạch có thể cán mốc 800 tỷ USD – kỷ lục lần đầu tiên trong lịch sử thương mại Việt Nam. Đặc biệt, cán cân thương mại tiếp tục duy trì trạng thái xuất siêu với gần 14 tỷ USD, phản ánh sự cân bằng và bền vững hơn trong cán cân thương mại quốc gia.
Không dừng lại ở đó, Thứ trưởng Bộ Công Thương -Nguyễn Sinh Nhật Tân nhấn mạnh, riêng trong tháng 8, tổng kim ngạch đạt 83,06 tỷ USD, tăng 16% so với cùng kỳ. Tính chung 8 tháng đầu năm, kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 597,93 tỷ USD, trong đó xuất khẩu đạt 306 tỷ USD (tăng 14,8%) và nhập khẩu tăng 17,9%. Cán cân thương mại hàng hóa tiếp tục duy trì trạng thái tích cực, với mức xuất siêu 12,9 tỷ USD.
Những con số này không chỉ thể hiện sự phục hồi mạnh mẽ, mà còn khẳng định đà tăng trưởng vượt chỉ tiêu của hoạt động xuất khẩu, với kim ngạch bình quân hằng tháng đạt 38,2 tỷ USD. Đặc biệt, tháng 7 và tháng 8 đều vượt ngưỡng 42 tỷ USD – cao nhất từ trước đến nay.
Sự bứt phá mạnh mẽ của xuất khẩu đến từ hai nhóm ngành trụ cột: nông – thủy sản và công nghiệp chế biến. Trong lĩnh vực nông sản, nhiều mặt hàng ghi nhận mức tăng trưởng vượt bậc. Cụ thể: Cà phê đạt 1,4 triệu tấn với trị giá 6,5 tỷ USD, tăng 7,8% về lượng và đặc biệt tăng tới 61,1% về giá trị; Hạt tiêu, dù giảm 9,8% về lượng, nhưng tăng 26,9% về giá trị, mang lại 1,1 tỷ USD; Hạt điều và thủy sản cũng lần lượt đạt 3,3 tỷ USD và 7,16 tỷ USD, tăng 17,9% và 13,5%.
Ở lĩnh vực công nghiệp chế biến – vốn là thế mạnh chủ lực – các mặt hàng như máy vi tính, sản phẩm điện tử và linh kiện; máy móc, thiết bị; dệt may; giày dép; gỗ và sản phẩm gỗ... tiếp tục duy trì đà tăng trưởng mạnh. Điều này không chỉ khẳng định vai trò chủ lực của công nghiệp chế biến trong cơ cấu xuất khẩu, mà còn củng cố vị thế của Việt Nam trong chuỗi cung ứng toàn cầu.
Thách thức và giải pháp duy trì đà tăng trưởng
Dù hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam đang đạt được những kết quả ấn tượng, Bộ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Hồng Diên thẳng thắn cảnh báo về loạt rủi ro tiềm ẩn có thể ảnh hưởng trực tiếp đến tăng trưởng thương mại trong thời gian tới.
Biến động chính sách thương mại từ các nền kinh tế lớn, đặc biệt là Mỹ, tình trạng lạm phát kéo dài, giá cả hàng hóa lên xuống thất thường, cùng nguy cơ đứt gãy chuỗi cung ứng toàn cầu là những yếu tố cần được nhận diện rõ ràng và ứng phó kịp thời.
Trước thách thức này, Bộ Công Thương đã đề xuất loạt giải pháp tổng thể: từ đẩy nhanh triển khai các nghị quyết phục hồi kinh tế, thúc đẩy giải ngân đầu tư công, đến khẩn trương ban hành nghị quyết riêng ứng phó với chính sách thương mại của Mỹ. Đặc biệt, việc áp dụng cơ chế đặc thù để tháo gỡ vướng mắc cho các dự án trọng điểm trong lĩnh vực năng lượng, khoáng sản sẽ tạo thêm dư địa tăng trưởng trong dài hạn.
Cùng với đó, cần quyết liệt rà soát, sửa đổi thể chế, luật pháp, đồng thời tăng cường phân cấp, ủy quyền cho địa phương – tạo sự đồng bộ từ trung ương tới cơ sở.
Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Sinh Nhật Tân. (Ảnh: VGP)
Đây là những bước đi cần thiết để bảo đảm xuất nhập khẩu tiếp tục đóng vai trò là động lực chủ lực, giữ vững mục tiêu tăng trưởng bền vững của nền kinh tế.
Doanh nghiệp: Tâm thế chủ động và bản lĩnh hội nhập
Ở góc độ doanh nghiệp, Thứ trưởng Nguyễn Sinh Nhật Tân khẳng định, cần tăng cường hỗ trợ cộng đồng doanh nghiệp khai thác hiệu quả các thị trường hiện có, đồng thời mở rộng sang các thị trường mới nổi đầy tiềm năng. Đặc biệt, việc đổi mới phương thức xúc tiến thương mại, không chỉ hướng đến xuất khẩu mà còn chú trọng xúc tiến nhập khẩu để đa dạng hóa nguồn nguyên liệu, sẽ giúp doanh nghiệp nâng cao năng lực cạnh tranh và khả năng thích ứng.
Đáng chú ý, hệ thống cơ quan Việt Nam ở nước ngoài và các cơ quan đại diện ngoại giao cần phát huy hơn nữa vai trò hỗ trợ doanh nghiệp trong công tác cảnh báo sớm rủi ro, xử lý các vụ kiện, tháo gỡ rào cản thương mại và phi thuế quan.
Với những kết quả tích cực trong 8 tháng đầu năm 2025 và các giải pháp đồng bộ đang triển khai, có cơ sở để tin rằng hoạt động xuất nhập khẩu của Việt Nam sẽ tiếp tục tăng trưởng mạnh mẽ, góp phần quan trọng vào việc hoàn thành mục tiêu tăng trưởng 8,3% trong năm nay.
Xuất nhập khẩu – cánh chim đầu đàn của nền kinh tế – đang thể hiện sức vươn bền bỉ của Việt Nam trên bản đồ thương mại toàn cầu. Điều quan trọng lúc này là giữ vững nhịp độ, phát huy sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, doanh nghiệp và người dân, nhằm biến tiềm năng thành hiện thực. Qua đó, đưa Việt Nam trở thành một đối tác thương mại năng động, điểm đến tin cậy trong chuỗi giá trị toàn cầu.
